مکتب شهر سازی اصفهان :: نقش برتر پارس ، معماری، عمران، شهرسازی ، مرمت

پاورپوینت مکتب شهر سازی اصفهان

تعدادبرگ: 49+94 اسلاید دارای منابع . قیمت: 15000 تومان حجم فایل: 6689 kb	تعدادمشاهده 37

بخشی از مطلب
مکتب شهر سازی اصفهان
مکتب اصفهان ( سده یازدهم تا آغاز سده سیزدهم ه . ق ) یکی از مکاتب معماری و شهر سازی ایرانی است .

پیشینه
با انقراض حکومت مغولان رشد مذهب شیعه نخست با نهضت سربداران شروع شد سپس با استقرار دولت صفوی با تکیه بر مفاهیم عرفانی از سویی ، و تکیه بر تعابیر و تفاسیر شریعت از نقطه نظر مذهب از سویی موفق شد تا پایگاه اجتماعی بسیار گسترده ای را در پهنه ای وسیع بدست آورد بدین سان متمرکزترین دولت ایرانی دوره اسلامی را بعد از دولت قاهر ساسانی شکل دهد . دولت صفوی بنا به سنتهای کهن ، سازماندهی ، راه اندازی و ایجاد تاسیسات و تجهیزات زیر ساختی را بر عهده گرفت و رشد این تاسیسات رونق شهر گرایی و شهر نشینی را نیز به دنبال داشت .
در این دوره مفهوم شهر مجدداً ابداع شد و شهر ترکیبی بود از فعالیتهای کشاورزی ، صنعتی و بازرگانی . در عین حال مقردیوانی و حضور دولت نیز به شمار می آورد . در این دوره جمع بندی ماهرانه از هنر ، معماری و شهر سازی روزگاران کهن به گونه ای بود که خود سبک جدیدی را در این عرصه ها سبب گردید . سبک اصفهان تحقق آرمانشهر دولت صفوی ، شهر - قدرت ، شهر - نمایش ، شهر – بازار ، شهر – سرمایه و شهر – ایوان بود . علاوه بر اینها شهر در مکتب اصفهان با منطقه تحت نفوذ ارتباط مستقیم و دو سویه داشت از این رو شهر منطقه نیز بود .
ویژگی های کالبدی شهرهای مکتب اصفهان را می توان به اختصار به صورت زیر بیان کرد :
یک محور جدید و وسیع شهری ( چهار باغ ) که تا این زمان در شهر سازی و شهر ایرانی سابقه نداشت طراحی شد . میدانی وسیع و گسترده با تفریحی روشن و صریح در شهر ها ایجاد شد که در اطراف آن گرمابه ، مسجد و مدرسه ، خانقاه و مسجد ، آب انبا و بازارچه و امثال آن وجود داشت .
برای اولین بار منطقه بندی شهری معنا پیدا کرد . مجموعه های شهری جدید در کنار شهر های کهن به عنوان یک دستورالعمل در همه جا به کار گرفته شد و بدین طریق مهر و نشان مکتب اصفهان را بر شهرهای موجود وارد کرد . هر مجموعه زیستی ( شهر و یا روستا ) از این پس دارای یک میدان و یا مرکز ثقل شد و عناصر اصلی حکومتی و دیوانی ، دینی و اقتصادی در کنار آن قرار گرفتند . طراحی مجموعه شهری و نه بنای منفرد معماری بنیان شد .شهر سازی مکتب اصفهان ویژگی های دیگری را نیز همچون سلسله مراتب فضایی ، تعادل و توازن ، فضای انسانی و مردم وار فقدان نقطه گریز ، وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت و ویژگی هایی از این قبیل را دارا بود .

معماری در اصفهان
از دوره قبل از اسلام چیزی به جز بقایای آتشکده ای در کوه آتشگاه اکتشافات اندکی در تپه اشرف و همچنین پل شهرستان ( متعلق به دوره ساسانیان ) بجا نمانده است که از میان آن سه تنها بنای بر پا و برجا همین پل شهرستان است . بیشتر آثار تاریخی بجا مانده مربوط به دوره اسلامی است.
آثاری از تمامی دوره های تاریخی پس از اسلام بجا مانده است . اما بویژه آثار دوره با شکوه از تاریخ اصفهان یعنی دوره سلجوقی و دوره صفوی برجستگی ویژه ای دارد که هر کدام دارای ویژگی ها و سبک معماری یگانه خود است .

دوران سلجوق
معماری سلجوقیان که به ویژه در مسجد جامع نمود می یابد – ساده و بی پیرایه اما با ظرافت فراوان است . از ویژگی های دیگر معماری این دوره سکوت ، و درونگرایی به دور از هر گونه جلوه گری آن است . به جای آنکه بیننده تحت تاثیر آنی آن قرار گیرد . آرام آرام زیبایی و عظمت اسرار آمیز آن را در جای خود احساس می کند . بر خلاف معماری و هنر دوره صفوی که توجه به جلوه های رنگ و نور و چشمگیری و درخشندگی از ویژگی های آن است آرامگاه ملکشاه و سلطان سنجر و خواجه نظام الملک از آثار تاریی این دوره در شهر اصفهان می باشد .
عصر صفوی عصر کمال و شکوفایی نبوغ معماری و شهر سازی در ایران است . زیباترین و با شکوه ترین آثار معماری ایران در همین دوره توسط معماران خلاق و هنرمندی چون محمد رضا و علی اکبر اصفهانی آفریده شد . در زمان شاه عباس اول صفوی پایتخت از قزوین به اصفهان منتقل شد . اصفهان در مرکز امپراتوری صفوی قرار داشت و نسبت به قزوین به خراسان نزدیک تر بود . موقعیت جغرافیایی این شهر موجب افزایش سرعت عکس العمل شاه در مقابل تهدیدات ازبکان و عثمانیان بود . شاه عباس بدون ایجاد تغییرات عمده در بخش قدیمی شهر بخشهایی را به آن افزود . میدان نقش جهان دولتخانه و خیابان چهار باغ در کنار بخش های قدیمی شهر ساخته شدند .
از ویژگی های مهم در شیوه معماری این دوره علاوه بر استحکان و زیبایی ساختار درخشش بیان است . در آثار این دوره تابش رنگ و نور ، و جذابیت سطوح و شکوه چشمگیر آنها ، احساس زیبایی خیره کننده ای در بیننده ایجاد می کند و طنین رنگها و سطوح مکرر کاشیهای درخشان به منظره ای شفاف ، مجرد و روحانی تبدیل می شود .
معماری این دوره از لحاظ وسعت و کارایی بسیار متنوع است و در تمامی ابعاد حیات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی مردم حضور زنده و پویا دارد . با شکوه ترین مساج عظیمترین میدانها ، زیباترین پلها و خیابانها بزرگترین بازارها ، مدرسه ها ، کاروانسراها و غیره در این عصر ساخته شد . و همه در نوع خود در ائوج کمال هنری ، استحکام و کارایی و بعضی همچنان با شکوه و زیبا و کامل که گاهی نمی توان باور کرد که انسانی ناچیز آن را پدید آورده باشد . شاید تنها بتوانیم به این گفته پیر لوتی نویسنده فرانسوی اشاره کنیم که می گوید :
اصفهان نه تنها آیینه تاریخ تمدنی کهنسال که آیینه خلاقیت بشر است . اصفهان خود به تنهایی کهکشانی است که دست یافتن به ژرفای زیبایی و عظمت آن ممکن نیست .

شهر و شهرستانهای استان اصفهان
شهرستانها :
آران و بیدگل ، اردستان ، خمینی شهر ، خوانسار ، شهرضا ، سمیرم ، کاشان ، مبارکه ، نائین ، نطنز و غیره

شهرها :
جم گردان ، حبیب آباد ، بهاران شهر ، بهارستان ، گلپایگان ، نیاسر ، قمصر ، گلدشت ، گلشهر ، مبارکه و غیره